donderdag 27 december 2018

Verlangen

Het Verlangen - dat is de titel van een boek van Hugo Claus.
Het is prachtig van woordgebruik, te meer vanwege het sappige Vlaams dat hij bezigt, en de personages die alledaagse Vlaamse kroegtijgers zijn. Maar het gaat niet over een kroeg.

Het vertelt hoe de personen in die kroeg een gezamenlijk kruis dragen, of nou ja, ze drinken er dwars over heen. De nietsnut Rikkebot is allang dood, maar hij heeft een geschiedenis in gang gezet die niet meer stopt. Die heeft een erfenis er door gejaagd, mensen met dat geld aan zich verplicht, gemanipuleerd en gelogen. Dat heeft ertoe geleid dat een zekere Mark, of ook Markske, zijn verloving met Didi heeft verbroken. Didi is daar zo kapot van dat ze in een loeiende gek is veranderd, en dat al maanden zonder dat er verbetering komt. De arme Jaak, haar vader, een reusachtige man, weet niet waardoor het komt maar met zijn zachtmoedige aard lijdt hij hier vreselijk onder.
Michel is een halfbloed en wordt gediscrimineerd door de troep kaarters. Dat stoort hem zo dat hij besluit naar Las Vegas te gaan, met Jaak, en daar rijk te worden. Dan zullen ze nog wel eens zien!
Jaak wil mee, hij vlucht eigenlijk, al is het voor tien dagen.

Maar het loopt helemaal mis natuurlijk. Ze winnen wat en verliezen veel meer. De verleiding sopt en kronkelt om hen heen. Te midden daarvan weet Jaak eindelijk zijn gevoelens op papier te zetten, in brieven aan zijn vrouw Dina. Hij spreekt haar van het verlangen, dat een relatie maakt tot wat zij is.
Dina is overdonderd en gaat naar de kroeg, waar ze te horen krijgt hoe het is gelopen met Didi. Zij belt met Jaak in de US en vertelt hem wat ze heeft gehoord.

Nu komt het mindere stuk. Hier varieert Claus op Of Mice and Men van Steinbeck.

De zachtaardige reus Jaak wordt in één van de speelholen geprovoceerd door een jongen die hem doet denken aan Markske. En hij slaat hem dood. Hij en Michel slaan op de vlucht, met wat hulp lukt het ook nog en ze komen terug in het Vlaamse dorp. Daar bloedt alles dood. Michel is helemaal niet meer welkom in de kroeg, en Jaak wil er niets meer mee te maken hebben. De makkers gaan op dezelfde voet verder, en weten niet ook niet wat er is gebeurd. Jaak heeft niet meer te duchten van vervolging, in de US weten ze niet dat hij het heeft gedaan.

Einde verhaal. Niet Claus' topwerk, maar in de brieven aan Dina gooit Jaak zijn hele ziel open, met de puurheid van een ruwe bolster die voor het eerst in zijn leven zijn gevoelens onder woorden brengt. Die brieven zijn prachtig, ontroerend, een uitgestrekte hand.

gelezen: november 2018
Hugo CLAUS, Het Verlangen
ISBN 9789023434801 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten