donderdag 29 november 2018

Geen Antropoceen maar Eremoceen

De geoloog Alexei Pavlov heeft in 1919 de term Antropoceen gemunt, het tijdperk waarin de mens zijn geofysische stempel op de aarde drukt. Dan bedoelt hij  het veranderen van luchtsamenstelling door mensenhand, het verplaatsen van de loop van rivieren, het leggen van verbindingen tussen voorheen onverbonden gebieden en zelfs continenten, daarmee het beïnvloeden van alles wat leeft.
Nu heeft de invloedrijke biogeograaf E.O. Wilson een andere term voorgesteld, één die in zichzelf een droeve erkenning is van de richting van die beïnvloeding. Hij heeft het over het Eremoceen.

έρημος is het Griekse woord voor eenzaamheid, en ook voor woestijn. Wilson voorziet een tijdperk waarin alleen de mens nog in leven is, en enkele soorten planten en dieren die de mens tot voedsel en kleding dienen. Een kale wereld. Want kijk om je heen: in een oogwenk op aardschaal, nog geen honderd jaar, en zelfs korter dan dat, is niet alleen de biodiversiteit enorm afgenomen maar zelfs ook de zuivere kwantiteit van veel soorten. De aantallen insecten zijn in 30 jaar tijd met 70 tot 80% verminderd, pinguïns verdwijnen van de zuidpool, vissen zijn nog maar een fractie van wat ze geweest zijn, in afmetingen en in aantallen. Tijgers vallen dorpskinderen aan omdat er geen prooidieren meer over zijn, vogels sterven de hongerdood als ze geen mensenvoedsel eten. Wij leven door, maar om de mens heen wordt vooral gestorven.

Het is een heel andere visie dan degenen die het heil uit de technologie verwachten, uit CRISPR-cas DNA werk, en van het reizen naar de sterren. Intussen razen wij mensen voort, zoals de heksen van Gerrit Komrij. Wilson blijft optimist, en zolang er leven is, is er hoop, maar laten we de komende jaren vooral veel genieten. Zolang het kan.

1 opmerking:

  1. Wat een ontzettend goede Posting Roos! Een navrant verhaal dat mij aanzet tot verder nadenken. Een gevoel van onvermijdelijkheid, hopeloosheid, verdriet om vergankelijkheid en nostalgie doordringt mij. Zou het nog wat kunnen worden?!
    Zo'n wereld als geschetst door Harari klinkt me weinig aantrekkelijk; daar zijn wij als soort niet voor ontworpen door het evolutieproces.

    BeantwoordenVerwijderen